เคยสังเกตไหมว่าเวลาแปรงฟันแล้วเลือดออก หรือเหงือกดูบวมแดงผิดปกติ? อาการเหล่านี้อาจเป็นสัญญาณเตือนว่าคุณกำลังเผชิญกับปัญหาสุขภาพช่องปากอย่าง เหงือกบวม ปัญหาที่ดูเหมือนเล็กน้อยแต่หากปล่อยไว้ อาจนำไปสู่ปัญหาที่ร้ายแรงกว่าที่คิดได้ เช่น ฟันโยกหลุด หรือโรคปริทันต์ เรามาทำความเข้าใจเกี่ยวกับเหงือกบวม สาเหตุ และวิธีการป้องกันไปพร้อมๆ กันค่ะ
เหงือกบวมคืออะไร
เหงือกบวม คือ อาการผิดปกติของเหงือกที่ทำให้เหงือกมีขนาดใหญ่ขึ้นกว่าปกติ มักจะมาพร้อมกับอาการอื่นๆ เช่น เหงือกแดง มีเลือดออกง่าย หรือเจ็บปวด เกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุและมีความรุนแรงหลายระดับ
เหงือกบวมเกิดจากอะไร
เหงือกบวมมักเกิดจากการอักเสบ ซึ่งอาจมีสาเหตุมาจากหลายเช่น เช่น โรคเหงือกอักเสบ ฟันผุ ฟันคุด หรือการติดเชื้อ อาการอื่น ๆ ที่พบบ่อยคือ เหงือกแดง มีเลือดออกขณะแปรงฟัน และปวดเหงือก หากมีอาการเหล่านี้ ควรไปพบทันตแพทย์เพื่อตรวจและรักษาอย่างถูกวิธี การดูแลสุขอนามัยช่องปากที่ดีเป็นประจำจะช่วยป้องกันปัญหาเหงือกบวมได้ค่ะ
อาการที่พบได้บ่อยเมื่อเหงือกบวม มีดังนี้
- เหงือกบวมจากโรคปริทันต์
โรคปริทันต์ หรือโรคเหงือกอักเสบ คือโรคที่เกิดจากการอักเสบของเนื้อเยื่อรอบ ๆ ฟันไปจนถึงเหงือก เอ็นที่ยึดฟัน และกระดูกที่รองรับฟันด้วย โดยในผู้ที่เป็นโรคปริทันต์จะพบว่ามีอาการเหงือกอักเสบรุนแรง เหงือกแดง รู้สึกเจ็บ ปวดเหงือกอยู่ตลอดเวลาค่ะ
- เหงือกบวมจากการถูกระคายเคือง
สำหรับผู้ที่ชอบทานอาหารแข็ง เมื่อมีการบดเคี้ยวแล้วอาหารอาจไปขูดหรือระคายเคืองกับเหงือก ทำให้เหงือกบวมได้ นอกจากนี้ การแปรงฟันที่ผิดวิธี มีการนำแปรงสีฟันไปถูที่เหงือกแรง ๆ ยังอาจทำให้เหงือกอักเสบได้
- เหงือกบวมจากกระดูกงอก
ปุ่มกระดูกในช่องปากงอกดันเหงือกออกมาโดยทั่วไปไม่ทำอันตรายกับร่างกาย แต่หากกระดูกที่งอกออกมามีขนาดใหญ่มากเกินไป อาจทำให้เหงือกบวมหรือเกิดการอักเสบได้
- เหงือกบวมจากฟันคุด
ฟัตคุด คือปัญหาสุขภาพช่องปากที่สร้างความเจ็บปวดให้กับใครหลาย ๆ คน โดยหากไม่ได้ถอนฟันคุดทิ้งและเกิดการอักเสบรุนแรง อาจส่งผลประทบทำให้เนื้อเหงือกรอบ ๆ ฟันบวมแดง ทำให้เกิดปัญหาเหงือกบวมตามมา
เหงือกบวมกี่วันหาย
เหงือกบวมระยะแรกใช้เวลาในการรักษาไม่นาน เบื้องต้นหลังขูดหินปูน 7-10 วัน เหงือกจะค่อย ๆ ยุบลงและหายสนิท แต่หากเหงือกบวมเพราะโรคปริทันต์ เหงือกบวมหรืออักเสบรุนแรงอาจจำเป็นต้องใช้เวลารักษาอย่างน้อย 4 สัปดาห์ขึ้นไปค่ะ
เหงือกบวม อักเสบรักษายังไง
สำหรับวิธีการรักษาอาหารเหงืือกบวมหรือเหงือกอักเสบ สามารถรักษาได้ 2 วิธีตามความรุนแรงของอาการ ดังนี้
การรักษาเหงือกบวมด้วยตัวเอง
เหงือกบวมกี่วันหาย ขึ้นอยู่กับการรักษาและการดูแลตัวเอง โดยวิธีการรักษาเหงือกบวม มีดังนี้
- แปรงฟัน แปรงเหงือกอย่างถูกวิธี
ควรแปรงฟันอย่างน้อยวัน 2 ครั้งต่อสัปดาห์ และควรแปรงฟันตามวิธีที่ถูกต้องตามคำแนะนำของทันตแพทย์ เพื่อลดคราบแบคทีเรียและคราบหินปูนที่เกาะติดอยู่ตามซอกฟัน รวมไปถึงไม่ควรแปรงฟันแรงเพราะขนแปรงอาจทำให้เหงือกอักเสบด้วย
- ใช้ไหมขัดฟันให้เป็นนิสัย
ไหมขัดฟันมีประสิทธิภาพในการกำจัดเศษอาหารออกจากซอกฟัน และยังช่วยลดโอกาสในการเกิดโรคปริทันต์อีกด้วย
- ใช้น้ำยาบ้วนปากที่มีสูตรลดอาการอักเสบของเหงือก
ควรบ้วนปากด้วยน้ำเกลือ หรือน้ำยาบ้วนปากสูตรอ่อนโยน เพราะน้ำยาบ้วนปากสูตรทั่วไปอาจทำให้เหงือกอักเสบได้มากกว่าเดิม
- รับประทานอาหารนิ่ม
เพื่อป้องกันอาการระคายเคืองจากอาหารแข็งขูดเหงือก ในช่วงที่มีอาการเหงือกบวมควรรับประทานอาหารนิ่ม เคี้ยวง่าย จนกว่าเหงือกที่บวมอยู่จะยุบ
การรักษาเหงือกบวมโดยแพทย์
สำหรับใครที่มีอาการเหงือกอักเสบเรื้อรัง เพียงแค่การดูแลเหงือกและฟันด้วยตัวเองอาจไม่เพียงพอ ควรเข้าพบทันแพทย์เพื่อรักษาเหงือกที่บวมให้ยุบลงอย่างถูกวิธี โดยการขูดหินปูนที่ติดอยู่ตามซอกฟันและร่องฟัน จากรับยาปฏิชีวนะเพื่อลดอาการอักเสบและลดอาการเหงือกติดเชื้อ หรืออาจมีการปลูกถ่ายเหงือกแก้เหงือกบวมในเคสที่มีปัญหาเหงือกร่นรุนแรง ในกรณีที่ผู้ป่วยมีภาวะมะเร็งในช่องปาก ทันตแพทย์จะทำการฉายแสงบำบัดหรือเคมี บำบัด หรืออาจใช้ทั้งสองวิธีนี้ร่วมกันเพื่อให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด
เหงือกบวกหายเองได้ไหม
อาการเหงือกบวมหากไม่รุนแรงสามารถหายเองได้ค่ะ เพียงการทานยาลดอาการอักเสบและการดูแลสุขภาพช่องปากให้สะอาดอยู่เสมอ กำจัดเศษอาการที่ติดอยู่ตามซอกฟัน เพียงเท่านั้นก็จะทำให้เหงือกที่บวมยุบลงและหายเป็นปกติได้ค่ะ
เหงือกบวมเป็นหนอง อันตรายไหม
หากคุณมีอาการเหงือกบวมถึงขั้นเป็นหนอง ควรรีบไปพบทันตแพทย์เพื่อรับการตรวจวินิจฉัยและรักษาที่ถูกต้องค่ะ ทันตแพทย์จะทำการตรวจช่องปากและอาจทำการเอกซเรย์เพื่อหาสาเหตุของการติดเชื้อ
เหงือกบวมแบบไหนควรรีบไปพบแพทย์
- เหงือกบวมเป็นตุ่มเล็ก ๆ มักมีอาการปวดนำมาก่อน พบอยู่ใกล้ฟันผุ เกิดจากฟันผุที่ลุกลามไปจนถึงโพรงประสาทฟัน อาจต้องรักษารากฟัน
- เหงือกบวมมีก้อนฟูคล้ายดอกกะหล่ำ มีอาการบวม ชา และลุกลามรวดเร็ว อาจเป็นสัญญาณของโรคมะเร็งในช่องปาก ต้องรีบตรวจวินิจฉัยโดยทันตแพทย์
- เหงือกบวมร่วมกับอาการปวดรุนแรง ไม่สามารถทานอาหารได้ อาจมีไข้ และมีหนองไหลออกมา
- เหงือกบวมเรื้อรัง ไม่หายไปนานกว่า 2 สัปดาห์ แม้จะดูแลสุขภาพช่องปากอย่างดี
- เหงือกบวมร่วมกับอาการอื่นๆ เช่น มีเลือดออกขณะแปรงฟัน เหงือกมีสีแดงเข้ม หายใจมีกลิ่นเหม็น
เหงือกบวมจัดฟันได้ไหม
สำหรับผู้ที่เป็นโรคเหงือกอักเสบ โรคปริทันต์อักเสบ สามารถจัดฟันได้ค่ะแต่ควรรักษาให้หายก่อน และควรมีกระบวนการจัดฟันโดยแพทย์ผู้มีประสบการณ์ โดยทันตแพทย์จะตรวจสอบสาเหตุของอาการบวม และให้คำแนะนำในการดูแลรักษาที่เหมาะสม เช่น การปรับเครื่องมือจัดฟัน การใช้ยา การแปรงฟันและใช้ไหมขัดฟันอย่างถูกวิธี เพื่อลดการสะสมของคราบแบคทีเรีย
อาหารที่ควรหลีกเลี่ยงสำหรับคนเหงือกบวม
เมื่อมีเหงือกอักเสบ การเลือกทานอาหารก็มีความสำคัญมาก เพราะอาหารบางชนิดอาจไปกระตุ้นให้เหงือกอักเสบรุนแรงขึ้นได้ค่ะ อาหารที่ควรหลีกเลี่ยงมีดังนี้ค่ะ
- อาหารรสจัด เช่น พริก กระเทียม หรืออาหารรสเปรี้ยว จะไปกระตุ้นให้เหงือกอักเสบและเกิดการระคายเคืองได้ง่าย
- อาหารแข็ง เช่น ถั่วแข็ง อาหารกรอบๆ หรืออาหารที่ต้องเคี้ยวมากๆ จะทำให้เหงือกอักเสบยิ่งระคายเคืองและอาจทำให้แผลในปากลุกลามได้
- อาหารร้อนจัดๆ จะไปกระตุ้นให้เหงือกอักเสบและทำให้แผลในปากแสบร้อน
คำถามที่พบบ่อย
โรครำมะนาดกับเหงือกบวม เหมือนกันไหม
อาการเหงือกบวม ไม่ได้หมายความว่าจะเป็นโรครำมะนาดหรือโรคปริทันต์อักเสบเสมอไปค่ะ เพียงแต่โรครำมะนาดอาจทำให้มีอาการเหงือกบวมได้ เพราะโรคที่เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียบริเวณเหงือกและอวัยวะรอบฟัน ทำให้เกิดการอักเสบอย่างรุนแรง เหงือกบวมแดง มีเลือดออกง่าย และอาจทำให้ฟันโยกหรือหลุดได้ในที่สุด การมีเหงือกบวมจึงถือเป็นอาการเริ่มต้นของโรครำมะนาดได้
เหงือกบวมบีบเองได้ไหม
อาการเหงือกไม่ควรบีบด้วยตัวเองค่ะ เพราะอาจทำให้การอักเสบรุนแรงขึ้น เนื้อเยื่อเสียหาย และเจ็บปวดมากขึ้น ควรปรึกษาและรักษาโดยทันตแพทย์เท่านั้นค่ะ การรักษาที่ถูกต้องจะช่วยให้เหงือกหายเร็วขึ้น และป้องกันปัญหาที่อาจตามมาได้
รักษาอาการเหงือกบวม ราคาเท่าไหร่
ค่ารักษาอาการเหงือกบวมขึ้นอยู่กับระดับความรุนแรง หากเหงือกบวมจากอาการอักเสบเล็กน้อยสามารถหายได้เอง หรือรับประทานยาแก้อักเสบจากร้านขายยาทั่วไปได้ค่ะ แต่หากจำเป็นต้องขูดหินปูน ราคาเริ่มต้นทั่วไปคือ 700-1,200 บาท หรือหากรุนแรงต้องเกรารากฟันทั้งปาก ราคาอาจเริ่มต้นที่ 4,000 บาท ขึ้นอยู่กับคลินิกหรือโรงพยาบาลที่ใช้บริการค่ะ