รีเทนเนอร์ คืออะไร

รีเทนเนอร์ (Retainer) หรือเครื่องมือคงสภาพฟัน หรืออุปกรณ์ใส่หลังจัดฟัน มีหลากหลายแบบทั้งรีเทนเนอร์ใส รีเทนเนอร์แบบลวด รีเทนเนอร์แบบสี ๆ ที่เราจะเห็นกันทั้งสีชมพู น้ำเงิน แดง ราคาก็จะแตกต่างกันไป

รีเทนเนอร์จะทำหน้าที่คงสภาพฟัน ให้อยู่ เหมือนเดิมหลังจากจัดฟัน ไม่ให้ฟันเคลื่อนจากตำแหน่งเดิม ซึ่งคนที่ถอดเหล็กจัดฟันออกแล้ว ต้องใส่รีเทนเนอร์ไว้อย่างต่อเนื่อง ตามคำแนะนำของทันตแพทย์ หากหลงลืม หรือไม่ใส่ใจ ไม่มีระเบียบวินัยในการใส่ ก็จะทำให้เกิดฟันล้ม ฟันเก ฟันห่างได้ ทำให้ต้องไปจัดฟันอีกรอบ เสียเงิน เสียเวลาซ้ำซ้อน ดังนั้นควรศึกษาให้ดีก่อนละเลยนะครับ ^^

ความแตกต่างระหว่างรีเทนเนอร์แบบใสและแบบลวด

รีเทนเนอร์มีกี่แบบแตกต่างกันอย่างไร

รีเทนเนอร์มี 2 แบบด้วยกัน คือ รีเทนเนอร์แบบใสและรีเทนเนอร์แบบลวด ซึ่งทั้งสองแบบก็มีข้อดี ข้อเสีย ต่างกัน

รีเทนเนอร์แบบใส

ใส่แล้วดูเป็นธรรมชาติ สามารถล็อคฟันไว้ทุกตำแหน่งให้คงสภาพดีกว่าแบบลวด แต่ถ้าไม่สวมทุกวัน ฟัน จะมีการเปลี่ยนแปลง ทำให้ใส่รีเทนเนอร์กลับไม่ได้ ทำให้ต้องเสียเงินเสียเวลาไปทำใหม่ เพราะรีเทนเนอร์แบบใสแก้ไขไม่ได้ และในการทำความสะอาด รีเทนเนอร์แบบใสจะทำความสะอาดได้ยากกว่าแบบลวด และ เสี่ยงต่อการตกแล้วแตกได้นอกจากการใส่

อ่านหัวข้อที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติม

รีเทรนเนอร์แบบใสจะทำจากพลาสติก ใส่ครอบฟัน 6 เดือนแรกหลังจากถอดเหล็กดัดฟันควรใส่รีเทนเนอร์ไว้ ตลอด และหลีกเลี่ยงอาหาร เครื่องดื่มร้อน ส่วน 6 เดือนหลัง ใส่รีเทนเนอร์เฉพาะตอนนอนได้ โดยรีเทนเนอร์แบบใสมีอายุการใช้งาน 1-2 ปี

ข้อดีรีเทนเนอร์แบบใส

คนอื่นไม่สังเกตเห็นเหล็กในปาก ทำให้ยิ้ม พูด สวยกว่าใส่แบบลวด

ข้อเสียรีเทนเนอร์แบบใส

คือ ความคงทนไม่เท่าแบบลวด และฉีกขาดได้ง่ายกว่า และมักจะมีน้ำลงอยู่ในรีเทนเนอร์ ทำให้เวลา
พูดรู้สึกรำคาญ

รีเทนเนอร์แบบใสเหมาะกับใคร

เหมาะกับคนที่ชอบความสวยงาม และสร้างความมั่นใจเวลายิ้ม พูด กับคนอื่น การดูแลรักษา ควรล้างทำความสะอาดรีเทนเนอร์ด้วยสบู่ แล้วเช็ดให้แห้ง เก็บใส่กล่องพลาสติกใส่รีเทน เนอร์ที่สามารถพกพาได้ ไม่ควรห่อใส่ทิชชูหรือผ้า เพราะจะทำให้รีเทนเนอร์เสียรูปและสกปรกได้

รีเทนเนอร์แบบลวด

รีเทนเนอร์แบบลวด สามารถเลือกสีหุ้มลวดด้านหน้าได้ตามใจชอบ หรือจะไม่หุ้มก็ได้เช่นกัน รีเทนเนอร์แบบลวดมีความคงทนกว่าแบบใส และทำความสะอาดได้ง่ายกว่า หากเกิดอาการใส่แล้วหลวม ไม่กระชับ แน่น เกินไป ทันตแพทย์ก็สามารถแก้ไขได้ ไม่ต้องทำใหม่เหมือนแบบใส

อ่านหัวข้อเพิ่มเติมที่ได้ที่นี้

จัดฟันโลหะ อ่านก่อนจัดฟันโดยคำแนะนำจากทันตแพทย์มหิดล

รีเทนเนอร์แบบลวดทำจากอคริลิก ที่ทำออกมาพอดีกับเพดานปาก ส่วนด้านหน้าจะเป็นลวดโลหะ มีหน้าที่ ครอบซี่ฟันเพื่อป้องกัน การเคลื่อนที่ของฟัน การใส่รีเทนเนอร์แบบลวดควรใส่ตลอดเวลา และควรถอดเวลา รับประทานอาหาร ระยะเวลการใส่ ขึ้นอยู่กับทันตแพทย์

ข้อดีรีเทนเนอร์แบบลวด

วัสดุทำรีเทนเนอร์แบบลวด มีความคงทน ไม่เสียหายง่าย และไม่มีปัญหาน้ำลายขังเหมือนรีเทนเนอร์ แบบใส จึงทำให้เวลาใส่รู้สึกสบาย

ข้อเสียรีเทนเนอร์แบบลวด

ทำให้ไม่มั่นใจเวลาจะพูด ยิ้มต่อหน้าคนอื่น เพราะจะเห็นลวดอยู่ในปาก และในบางครั้งลวดอาจจะ โดนเหงือกและกระพุ้งแก้ม ทำให้เกิดการระคายเคืองได้

รีเทนเนอร์แบบลวดเหมาะกับใคร

เหมาะกับใคร รีเทนเนอร์แบบลวด เหมาะกับคนที่ไม่ค่อยมีความระมัดระวัง เรื่องความเสียหายและฉีกขาดของรีเทนเนอร์

ราคารีเทนเนอร์

รีเทนเนอร์มีอายุการใช้งาน ประมาณ 1-2 ปี ก็จะเริ่มเสื่อมสภาพ เพราะจำเป็นต้องใส่รีเทนเนอร์ทุกวัน โดยราคารีเทนเนอร์ ก็จะมีดังนี้

ราคารีเทนเนอร์แบบใส ราคาประมาณ 4,000 บาท
รีเทนเนอร์แบบลวด ราคาประมาณ 4,000 บาท

ทำไมต้องใส่รีเทรนเนอร์

หลังจากจัดฟันแล้ว จำเป็นต้องใส่รีเทนเนอร์ ครอบฟันบนและฟันล่าง เพื่อป้องกันฟันเคลื่อนไปจากตำแหน่ งที่จัดฟันไว้ไม่ให้ฟันเคลื่อนผิดรูป ในระยะแรกต้องสวมตลอดทั้งวัน จะถอดเฉพาะตอนรับประทานอาหารและ ตอนแปรงฟันเท่านั้น ระยะเวลาในการใส่รีเทนเนอร์ ขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของทันตแพทย์ เป็นหลัก
ประโยชน์ของรีเทนเนอร์ที่สำคัญคือ ช่วยจัดตำแหน่งของฟันให้เรียงตัวสวย และรักษาอาการผิดปกติของ ช่องปากได้บางอย่าง ได้แก่

ฟันห่าง สำหรับผู้ที่มีช่องว่างระหว่างฟันเล็กน้อย ควรสวมใส่รีเทนเนอร์เพื่อให้ฟันเคลื่อนตัวมาชิดกัน โดยไม่จำเป็นต้องจัดฟันก็ได้
อาการลิ้นยื่นเข้าออกช่องปากตลอดเวลา การใส่รีเทนเนอร์จะฃ่วยบังคับลิ้นแตะเพดานปากและไม่ ลอดอกขณะพูด
ขากรรไกรผิดปกติ ซึ่งส่งผลต่อการเคี้ยวอาหาร ทำให้เคี้ยวหาอาหารลำบาก รู้สึกปวดขากรรไกร และปวดหัวจากการนอนกัดฟัน การใส่รีเทนเนอร์จะช่วยให้ฟันสบกันระหว่างการนอนได้

วิธีดูแลรักษารีเทนเนอร์ที่ถูกต้อง

การใส่รีเทนเนอร์ในช่องปากตลอดทั้งวัน ย่อมมีสิ่งสกปรก เชื้อแบคทีเรียต่าง ๆ เกิดขึ้นได้ หากไม่รักษาความ สะอาด ไม่ล้างรีเทนเนอร์บ่อยๆ นอกจากจะส่งผลเสียทำให้รีเทนเนอร์เปลี่ยนสี อาจทำให้มีกลิ่นเหม็น เพราะมีเชื้อราติดตามช่องปากและรีเทนเนอร์ และลุกลามไปถึงสุขภาพในช่องปากอื่นๆด้วย

การทำความสะอาด ถอดรีเทนเนอร์ทำความสะอาดด้วยน้ำสบู่ แนะนำว่าควรใช้แปรงสีฟันแปรงเบา ๆ เพื่อทำความสะอาดในจุดที่ทำความสะอาดยากและเข้าถึงได้ยาก บางครั้งจำเป็นต้องใช้น้ำยาพิเศษสำหรับแช่ ทำความสะอาดรีเทนเนอร์เพื่อขจัดคราบที่ติดในรีเทนเนอร์ โดยจะมีการดูแลรักษารีเทนเนอร์แบบใสและแบบลวดที่ถูกวิธีดังนี้

หลังถอดรีเทนเนอร์ ล้างคราบสกปรกออกจากรีเทนเนอร์ทันที เพราะไม่เช่นนั้นคราบสกปรกจะติด แน่น ทำความสะอาดได้ยาก
ใช้น้ำอุ่นผสมกับยาสีฟัน หรือจะเป็นน้ำยาล้างจานก็ได้ เสร็จแล้ว หาแปรงสีฟันขนนุ่มๆสักหน่อย ทำความสะอาดรีเทนเนอร์ทุกซอกทุกมุมไม่ให้มีสิ่งสกปรกติดค้าง
ทำความสะอาดร่องรีเทนเนอร์ ซึ่งเป็นจุดที่ทำความสะอาดยาก ด้วยการใช้ก้านสำลีเช็ดเบาๆ
ก่อนที่ใช้วิธีทำความสะอาดรีเทนเนอร์ด้วยการแช่น้ำยาบ้วนปากหรือน้ำยาทำความสะอาดฟันปลอมควรปรึกษาทันแพทย์เพื่อรับคำแนะนำ
การทำความสะอาดรีเทนเนอร์ที่มีคราบฝังแน่น ควรปรึกษาทันตแพทย์โดยตรง เพราะทันตแพทย์ จะใช้สารละลายพิเศษทำความสะอาดคราบฝังแน่นได้ ซึ่งเราไม่สามารถทำได้
รีเทนเนอร์ที่เป็นแบบชนิดถาวร ต้องยึดติดฟันตลอดเวลา ถอดออกมาทำความสะอาดไม่ได้ จึงดูแล รักษาความสะอาดด้วยวิธีการใช้ไหมขัดฟัน กำจัดสิ่งสกปรก โดยการร้อยไหมขัดฟัน ระหว่างรีเทนเนอร์กับฟันล่างดึงไหมขัดฟันขึ้นลงไปจนถึงขอบเหงือกระหว่างซี่ฟันทุกซี่ เพื่อกำจัดสิ่งสกปรกที่ติดค้างตามซี่ฟัน
หากหลังทำความสะอาดแล้วเก็บใส่กล่องรีเทนเนอร์ให้เรียบร้อย อยาห่อด้วยผ้าหรือกระดาษทิชชู เวลา ส่วมใส่รีเทนเนอร์หากยังมีอาการระคายเคืองต่อเหงือก และฟัน ควรรีบปรึกษาทันตแพทย์ทันทีเพื่อตรวจหา สาเหตุผิดปกติ และรักษาได้อย่างทันท่วงที

ข้อแนะนำการใช้รีเทนเนอร์

การใช้รีเทนเนอร์จำเป็นต้องสวมใส่ในช่องปากตลอดทั้งวัน ดังนั้นเพื่อให้ใช้งานรีเทนเนอร์อย่างมีประสิทธิ ภาพ และรักษารีเทนเนอร์ให้มีอายุการใช้งานที่นานขึ้น ควรปฏิบัติดังนี้

หลังจากทำความสะอาดรีเทนเนอร์ เก็บใส่กล่องรีเทนเนอร์ให้เรียบร้อย เก็บให้ห่างจากความร้อน เช่น เตาแก๊ส เครื่องเป่าผม
หลีกเลี่ยงการทำความสะอาดรีเทนเนอร์ด้วยน้ำร้อน
หลีกเลี่ยงการทำความรีเทนเนอร์ด้วยน้ำยากบ้วนปาก น้ำยากทำความสะอาดฟันปลอม เพราะสาร เหล่านี้มีความเข้มข้น หากใช้ต้องผสมน้ำอุ่นก่อนเพื่อเจือจาง และไม่ควรแช่รีเทนเนอร์ไว้นานเกินไป
ควรทำความสะอาดรีเทนเนอร์ด้วยน้ำอุ่นผสมน้ำสบู่ แล้วล้างน้ำเปล่าให้ละอาด เช็ดให้แห้ง เก็บใส่ กล่องรีเทนเนอร์
หากรีเทนเนอร์เกิดการผิดรูป หรือมีคราบสกปรกฝังแน่น ล้างไม่ออก ควรไปพบทันตแพทย์ขอเปลี่ยน อันใหม่
เปลี่ยนรีเทนเนอร์ตามระยะเวลาที่ทันตแพทย์กำหนดซึ่งทันตแพทย์จะเป็นผู้แนะนำเอง

ถ้าไม่ใส่รีเทนเนอร์จะเป็นยังไง

หลังจัดฟันเสร็จถ้าไม่ใส่รีเทนเนอร์แล้วจะเป็นยังไง ก็มีโอกาสสูงมากที่ฟันจะล้ม บิดเบี้ยว และกลับไปมีสภาพ เดิม ก่อนการจัดฟัน ซึ่งทำให้ต้องเสียเงิน เสียเวลาไปจัดฟันใหม่อีกครั้ง ซึ่งใช้เวลานานหลายปี กว่าฟันจะอยู่ คงที่ ทางที่ดี หลังจัดฟัน ควรใส่รีเทนเนอร์ไว้ตลอดวัน ถอดเฉพาะช่วงรับประทานอาหาร เพื่อให้ฟันคงรูป เรียงตัวสวย

ข้อควรปฏิบัติในการใส่รีเทนเนอร์

ควรปฏิบัติตามคำแนะนำของทันตแพทย์อย่างเคร่งครัด ใส่รีเทนเนอร์ทุกวัน และใส่ตลอดวลา หากละเลย อาจส่งผลเสียจนต้องกลับไปจัดฟันใหม่อีกรอบ ซึ่งไม่ดีแน่ๆ
เวลาถอดรีเทนเนอร์ ควรทำความสะอาดทันที โดยแช่น้ำไว้ในน้ำสะอาด แล้วเช็ดให้แห้ง เก็บใน กล่องรีเทนเนอร์ ไม่ควรใช้ผ้าหรือกระดาษทิชชูห่อไว้ เพราะทำให้รีเทนเนอร์สกปรกและผิดรูปได้ง่าย
ไม่ควรใช้น้ำยาเคมีล้างทำความสะอาดรีเทนเนอร์เด็ดขาด
หากรีเทนเนอร์มีความเสียหาย ให้ไปพบทันตแพทย์เพื่อเปลี่ยนอันใหม่ทันที

ข้อควรระวังการใส่และถอดรีเทนเนอร์

ขณะใส่รีเทนเนอร์ ไม่ควรเล่นรีเทนเนอร์ เช่น ใช้ลิ้นดันรีเทนเนอร์เพราะอาจทำให้รีเทนเนอร์หลวมและหลุด ออกมาได้ เวลาถอดรีเทนเนอร์ ควรใช้นิ้วเกี่ยวลวดที่อยู่บริเวณ หรือจะใช้นิ้วเกี่ยวส่วนที่เป็นขอบของฐานอะคริลิก ไม่ ควรใช้นิ้วดึงบริเวณที่พาดอยู่บนฟันหน้าเพราะอาจทำให้ลวดหักได้

โดยปกติการถอดรีเทนเนอร์เวลาจะรับประทานอาหารจะถอดใสกล่องเก็บรีเทนเนอร์ทันที ไม่ควรใช้ กระดาษชำระมาห่อและวางไว้ข้างๆ ซึ่งเสี่ยงต่อการลืมและสูญหาย และที่สำคัญเลย หลายคนชอบนำรีเทน เนอร์ใส่ในกระเป๋าโดยที่ไม่ได้ใส่กล่องรีเทนเนอร์ ทำให้รีเทนเนอร์เกิดความเสียหาย หัก งอ ได้
ถ้ารีเทนเนอร์เกิดหายจริง ต้องแจ้งให้ทันแพทย์ทราบทันที เพื่อจะได้ทำรีเทนเนอร์ใหม่ใส่ได้ทันท่วงที เพื่อ ป้องกันฟันเคลื่อนตัวและฟันล้ม

สำหรับคนที่จัดฟันรีเทนเนอร์มีความจำเป็นอย่างมากที่ต้องใส่ต่อเนื่อง ส่วนการเลือกรีเทนเนอร์ไม่ว่าจะเป็น แบบใส หรือแบบลวด ก็ขึ้นอยู่กับความต้องการและความสะดวกของแต่ละบุคคล

รีเทนเนอร์ ทั้งสองแบบก็มีทั้งข้อดีข้อเสียที่แตกต่างออกไป ถึงจะเลือกแบบไหน ข้อสำคัญอยู่ที่ ควรจะใส่ทุกวัน ใส่ตลอดเวลา ถอดเฉพาะเวลารับประทานอาหารเท่านั้น และหมั่นทำความสะอาดเพื่อป้องกันคราบติดแน่น เชื้อรา เชื้อแบค ทีเรีย ที่เป็นสาเหตุของกลิ่นปาก และปัญหาสุขภาพฟันอื่น ๆ ด้วย

ขอบคุณ VDO รีวิวรีเทนเนอร์ : คุณ Amy Kitiya